‘Gita-Govinda’
Kavya of Poet Jayadeva
Complete Odia Metrical Translation by:
Dr. Harekrishna Meher
*
Link: 
= = = = = = = = = = 
महाकवि-जयदेव-प्रणीत ‘गीतगोविन्द’ काव्य
सम्पूर्ण ओड़िआ पद्यानुवाद :  डॉ.
हरेकृष्ण मेहेर
= = = = = = = = = = 
(Gita-Govinda : Canto-4 : Snigdha-Madhava)
*
गीतगोविन्द : चतुर्थ सर्ग
(स्निग्ध-माधव)
= = = = = = = = = = 
[श्लोक-१: यमुना-तीर-वानीर]
*
रम्य य़मुना नदीतीरे
बेतस-कुञ्ज-बसतिरे,
अबसादभरे बसिथिले हरि चिन्तित,
प्रेमअनुरागे बिचळित ।
तहिँ पहञ्चि राधिकाङ्कर सहचरी,
व्यकत करिले ताङ्करि आगे एहिपरि ॥
*
[गीत-१ : निन्दति चन्दनमिन्दुकिरण]
*
राधा सुन्दरी      चन्दन सह
शीतळ चन्द्ररश्मिकि,
हृदये निन्दा करन्ति भाबि अरुचिकि ।
माधब ! तुमरि बिना,
अधीरता भजि सखी मो खिन्नमना ।
मळय पबन कोमळ,
भाबन्ति से त   य़ेपरि सर्प-
बसति-मिळित गरळ ।
तुमरि बिरहे परा
से अति दैन्यभरा ।
दर्पक-शर    भयरे सते बा
ताङ्क हृदय आशङ्कित,
एथिपाइँ तुम   स्वरूपरे लीन
होइ मणन्ति सुरक्षित ॥ (१)
*
राधिकाहृदये तुमे सदा बिराजित,
किन्तु निरते      मन्मथ-शर
हेउछि तहिँ पतित ।
से शरघातरु  सते अबा सखी
रक्षा सकाशे तुमर,
हृदय-मर्मे  निजर ।
जळ-सिञ्चित कमळ-पत्रे रचित
बिशाळ कबच करिअछन्ति खचित ॥ (२)
*
बिचित्र नाना परकार
पुष्पराजिरे कोमळशय्य़ा मनोहर,
अनेक बिळास   कळारे सजाइ
नारीमणि,
निजे अछन्ति निर्माणि ।
बिरहे तुमरि हुए परते,
पुष्पशायक मदनर शर-शय्य़ा सते ।
केबळ तुमर   प्रेमालिङ्गन
सुख पाइबार  आशारे मगन,
आचरिछन्ति सुन्दरी,
एरूपे कठोर ब्रत परि ॥ (३)
*
ताङ्क मृदुळ मुखारबिन्द सुन्दर,
धारण करिछि नेत्ररूपक बारिधर ।
तहिँरु अश्रु-जळ,
झरुअछि अबिरळ ।
प्रते हुए सते   राहुर कराळ
दन्ताघातरे दळित,
चन्द्ररु धीरे   धीरे झरिआसे
पीयूषर धारा गळित ॥ (४)
*
हस्तरे घेनि कस्तूरिका
बसि एकान्ते  सखी राधिका,
साक्षातरूपे तुमकु मदन भाबि सेत
करन्ति तुम रम्य मूरति अङ्कित ।
से चित्रतळे आबर
रचिथाआन्ति बाहन रूपरे मकर ।
नूतन आम्र    मुकुळ सायक
निबेशिथान्ति करे पुणि,
अर्च्चित करि       चित्रे तुमकु
प्रणमन्ति से बिरहिणी ॥ (५)
*
से त कहन्ति पदे पदे होइ आरता,
‘माधब ! तुमरि पादतळे मुहिँ पतिता ।
मोठारु बिमुख
होइ तुमे गले सत्वर,
मोहरि ए देह     दहइ चन्द्र
हेलेबि शीतळ सुधाकर ॥’ (६)
*
अतिदुर्लभ तुमकु आपणा हृदगते
एकाग्रमन धिआने कल्पि अग्रते,
से हरिणाक्षी      तुमकु लक्षि
केते करन्ति बिळाप,
हसन्ति मोदे  केतेबेळे पुणि
करन्ति शोक अमाप ।
केतेबेळे करिथान्ति बिकळ रोदन,
केतेबेळे पुणि करन्ति अनुधाबन ।
हरि ! हेले तब आबिर्भाब,
निबारिथान्ति      आपणा तनुरु
ताप सरब ॥ (७)
*
शिरीजयदेब   कबि-बिरचित
ए गीतिकि यदि निजर,
मानसे नृत्य   कराइबा पाइँ
बाञ्छा रहिछि तुमर,
तेबे हे सुज्ञमाने !
पाठ कर साबधाने ।
कृष्णबिरहे    व्याकुळ-हृदया
बरज-तरुणी राधाङ्कर,
प्रिय-सहचरी       प्रकाशिछन्ति
य़ेते रसभाबपूर्ण्ण गिर ॥ (८)
*
[श्लोक-२ : आवासो विपिनायते]
*
हरि हे ! तुमरि  बिरहरे आहा !
राधाङ्क ए कि लक्षण,
त्रस्ता हरिणी      परि बिरहिणी
करुअछन्ति आचरण ।
ताङ्कु एकाळे   बासगृह लागे
घन बनस्त परि,
बिस्तृत जाल      परि सखीगण
रहिअछन्ति घेरि ।
उष्ण शुआस य़ोगे तनु-ताप निजर,
बन-बह्निर    ज्वाळाराजि परि
अनुभूत हुए प्रखर ।
य़मरूप बहि       अछि मन्मथ
कि निर्दय,
शार्दूळ-खेळा    बिरचि जगाए
चित्ते भय ॥
*
[गीत-२: स्तन-विनिहितमपि हार]
*
केशब हे ! तुम बिरहरे
कृशाङ्गी राधा  स्वदेहरे,
कुचय़ुगपरे लम्बित आपणार,
मनोहर मणि-    हारकु मध्य
मणुअछन्ति भार ॥ (१)
*
चन्दन लेप    हेलेबि सरस
चिक्कण केड़े शीतळ,
अङ्गे बोळिले   भये मणन्ति
य़ेह्ने बिषम गरळ ॥ (२)
*
निःश्वास बायु उष्ण,
सतेकि प्रखर  कामाग्नि बोलि
भाबन्ति आहे कृष्ण !
सकळ अङ्गे सञ्चार,
अतुळनीय ता बिस्तार ॥ (३)
*
बिरहिणी निज    चतुर्दिगरे
सञ्चाळित,
नेत्रय़ुगरु        बरषुछन्ति
लोतकबिन्दु अप्रमित ।
नाळरु छिन्न     कमळ य़ेपरि
चारिपाशरे,
बिक्षेप य़ोगुँ     बारिकणराशि
बर्षा करे ॥ (४)
*
पत्रे रचित    कोमळ शय्य़ा
हेलेबि नेत्रे गोचर,
भाबन्ति ताहा     अनळ-शय्य़ा
देह-दाहक से प्रखर ॥ (५)
*
मृदु रक्तिम      करतळ थापि
आपणार,
छाड़िपारन्ति   नाहिँ से कपोळ
परिसर ।
सन्ध्याबेळार बाळचन्द्रमा य़ेसने,
निश्चळ रहे गगने ॥ (६)
*
तुमरि बिरहे      ताङ्क मरण
होइअछि सते निश्चित,
हरि हरि बोलि  तुम नाम खालि
जपिबारे से त मज्जित ॥ (७)
*
शिरीजयदेब कबि-बिरचित ए गीति,
केशब-चरणे    प्रणत जनर
चित्ते बितरु पीरति ॥ (८)
*
[श्लोक-३ : सा रोमाञ्चति सीत्करोति]
*
राधिका-अङ्गे   शिहरण जागे
बारबार,
निर्गत हुए      मुखरु अनेक
सीत्कार ।
केतेबेळे सेत करिथान्ति बिळाप,
आहुरि कम्प जगाए बिरह-ताप ।
दुःखे झाउँळि    य़ाए मृदु तनु
तुमरि बिना,
केतेबेळे सखी  तुमरि धिआने
मग्नमना ।
भरमिथान्ति तुम बिना मति-बिह्वळे,
नेत्र-युगळ मुदि रहन्ति केतेबेळे ।
लोटि पड़न्ति  सहसा भूमिरे,
केतेबेळे उठि चालन्ति धीरे ।
केतेबेळे पुणि से मूर्च्छिता,
एभळि मदन-    ज्वरे शुभाङ्गी
जर्जरिता ।
सन्देह जागे बञ्चिबेनिकि स्वदेहे,
स्वर्गपुरीर बैद्य-पराय तुमे हे !
यदि प्रसन्न होइब
रसे उपचार बिहिब,
तेबे रहिपारे सखी-पराण,
न हेले तुमे हिँ   अन्तक बोलि
निश्चे जाण ॥
*
[श्लोक-४ : स्मरातुरां दैवत-वैद्य-हृद्य]
*
हे देबबैद्य-प्रतिम रम्य श्रीहरि !
होइअछन्ति      काम-मार्गणे
रुग्णा सजनी मोहरि ।
तुमरि अङ्ग-सङ्ग-पीयूष केबळ,
सेबनयोग्य देब आरोग्य सफळ ।
एइ औषध      देइ राधाङ्कु
न करिब य़दि रोग दूर,
तेबे उपेन्द्र !     बज्रठारु बि
तुमे अट अति निष्ठुर ॥
*
[श्लोक-५ : कन्दर्पज्वर-संज्वरातुर]
*
कळेबर सुकोमळ,
एकाळे मदन-ज्वरे जर्जर बिह्वळ ।
केबे चन्दन  चन्द्र नळिनी
बिषय चिन्ता करिले सजनी,
बर्द्धित हुए       अधिक ताङ्क
मनोव्यथा,
अति बिस्मय एइ त कथा ।
सुशीतळतर  प्रियबर
तुमे एका अट ताङ्कर ।
क्ळान्ति लभिले     सखी एकान्ते
तुमरि धिआने निरत,
कौणसिमते      दुर्बळ देहे
रहिअछन्ति जीबित ॥
*
[श्लोक-६ : क्षणमपि विरहः पुरा]
*
पूर्बे मिळन दशारे
केतेबेळे काहा बशरे,
मुहूर्त्तक बि     तुमरि बिरह
पारु न थिले य़े सहि,
श्वास निअन्ति     कौणसि मते
एबे से बञ्चि रहि ।
दीर्घ बिरहे आतुरे
एबे बसन्त ऋतुरे,
आम्रशाखार      शिखे सञ्जात
बकुळपुञ्ज देखि,
आपणा नेत्र      बुजि रहन्ति
दुःखिनी प्रियसखी ॥
                                               
* * *
गीतगोबिन्द     काव्य मधुर
कबि जयदेब-बिरचित,
‘स्निग्ध-माधब’    नामे चतुर्थ
सर्ग होइला समापत ।
श्रीहरेकृष्ण-मेहेर,
रचिले ओड़िआ पद्यानुबाद रुचिर ॥
= = = = =
* गीतगोविन्द चतुर्थ सर्ग सम्पूर्ण *
= = = = =
No comments:
Post a Comment