मौन-व्यञ्जना (Mauna-Vyanjanaa) Sanskrit Poem by Harekrishna Meher

* Mauna-Vyanjana * 

Sanskrit Poem By: Dr. Harekrishna Meher 

* 

मौन-व्यञ्जना  

(संस्कृत-कविता) 

रचयिता : डॉ. हरेकृष्ण-मेहेरः 

= = = = = = = = = = = = = = = 

कदाचित् स्वल्प-कथनेनापि

प्रकाशतामभ्येति बह्वभिप्रायः,

यथा व्यञ्जना-रञ्जिता अभिधा ।

कदाचिद् वचनोच्चारणं विनापि

आन्तरिकाशयः प्रकाशतां याति बहुधा ॥  

कदाचिद् वाचालतयापि

समुच्चारितै-र्बहुवचनैः

नाभिव्यज्यते मर्म-भावना सुविशदम् । 

तूष्णींभावोऽपि कदाचित्

अभिव्यनक्ति मुखरताम् ।

कदाचिद् मुख-रताऽपि मुखरता

नीरवतां भजते

आभ्यन्तराभिप्रायं प्रकाशयितुम् ॥

निर्वचना भाव-भङ्गी

सृजति कदा तरङ्गं

नान्दनिकं कदा वा कारुणिकम्,

कदा विश्व-व्यापकं

कदा च पारमाणविकम्,

भवतु वा क्षणिकम्

अथवा लाक्षणिकम् ॥

प्रेम-नर्मादि-व्यापारेषु

अधरयो-र्नीरवता भवति चेत्,

नयनयोरन्तः स्फुरन्ति

सूक्ष्म-सुकुमार-वचनानि ।

दुःख-शोकादिष्वपि

तथैव परिलक्ष्यते 

निर्वचनाभिव्यक्तिः ॥ 

मन्दिर-पार्वत्यगुहा-प्राचीरादिषु 

नाना-कारुकला-कलितानां 

खोदितानां मूर्त्तिराजीनां 

निर्वचन-परिप्रकाशाः 

कुर्वन्ति कथालापमान्तरिकं  

दर्शक-हृदयैः सार्धम्  ।। 

निसर्गस्य विविध-विभावाः 

तरु-लता-तरङ्गिणी-सरित्पत्यादयः 

भावुकानुभविनां हृदयैः समं 

योजयन्ति निर्वचन-सम्पर्कम्  ।। 

नीरवं वचो हृदयङ्गमं कर्त्तुं

सामर्थ्यमान्तरिकमपेक्ष्यते

संस्कार-सम्पन्नम् ।

अन्यथा सर्वाभिव्यक्तिः

सुप्रकाशितापि भजते वैफल्यम् ॥

नीरवताया अपि भाषाऽस्ति,

न कोऽपि शिक्षयति न वा शास्ति ।

ब्रवीति नीरवता

कदा हृदयस्य गोपनीय-कथाम्

अन्तःस्थलस्य सुप्त-व्यथाम्

यया भाव्यते सहृदयस्य भाववत्ता ॥

* * *

(Published in “Lokabhāshā-Sushrih”, Febrary-March 2006, 

 Lokabhasha Prachar Samiti,  Puri.)

 = = = = = = = =