‘Kanchani Kunchika’ (Sanskrit Poem)
By Dr. Harekrishna Meher
* * *
काञ्चनी कुञ्चिका (संस्कृत-कविता)
डॉ.
हरेकृष्ण-मेहेरः
= = = = = = = = = = = = =
महान् खलः खल्वसि त्वमुत्कोचः,
त्वयि क्रियते नाल्पोऽपि सङ्कोचः ।
सञ्जायते ततो देश-द्रोहिता
केवलं व्यक्ति-स्वार्थ-हिता ।
विक्रीयते त्वया स्वदेश-मर्यादा,
निश्चित-विजयेऽपि प्राप्त-पराजय-स्वादा ।
हन्यते त्वया जनानामान्तरिको विश्वासः,
परिवर्त्तते लोकः कृकलास-वर्णविलासः ॥
हैम-लोचन हे महामहिमाप्रतिम !
वादित-प्रचण्ड-डिण्डिम !
असाध्यमपि साध्यते त्वया
सर्वं कार्यं गूढ़ं निर्विघ्नतया ।
त्वन्निमित्तं लोकाः समुत्काः
भवन्ति समुत्कर्षापकर्ष-निर्णायकाः ॥
यत्कार्य-सम्पादने दुर्गमो मार्गः
तव द्वारेण स तु सुप्रवेशः स्वर्गः ।
समुच्च-प्राचीरोऽपि त्वया लङ्घ्यते निश्शङ्कम्,
समं पश्यसि त्वं राजानं च रङ्कम् ।
रुद्ध-कपाटस्य त्वं काञ्चनी कुञ्चिका
अजानतां कृते तु माया मरीचिका ॥
कृत-घोर-जघन्यापराधाः
चौर्यधन-प्राचुर्य-विधृतास्पर्धाः
त्वामेव परमं गुरुमाश्रित्य
नय-सिन्धुं दुस्तरमतीत्य
मुक्ता भ्रमन्ति राजाध्वनि निर्बाधाः
यथा जन्तु-हन्तुकामा व्याधाः
प्रदर्शित-प्रतापा हित-हन्तारः संदृप्ताः
पर-प्रवञ्चन-प्रभञ्जन-चालन-परितृप्ताः ॥
इतिहासोऽपि त्वत्कृत्यानां साक्षी,
प्रकृतिस्ते विशालाक्षी ।
सर्वत्र न ते सिद्धिः परन्तु
जनास्त्वया यत्किञ्चिद् वा हरन्तु,
यद्यपि सिध्यति किञ्चिदिष्टम्,
तथापि न सर्वत्र स्वदते सुमिष्टम् ।
नार्हति तद् दीर्घस्थायित्वम्
सुतरां समवगच्छसि त्वम् ॥
कर्त्तुः पश्चाद् धावति धावति स्वकृतम्
सुकृतं भवत्वथवा दुष्कृतम् ।
अवश्यं भोक्तव्यं कर्म-फलम्
परिणामे भवतु मङ्गलम्
अथवा कदाचिदमङ्गलम्
विचारणीयं तत् सुस्वादु-गलम् ॥
* * * * *
(Extracted from Sanskrit Kavya ‘Jivanaalekhyam’
of Dr. Harekrishna Meher)
* * * * *
‘Jivanaalekhyam’ Kavya : Link :
No comments:
Post a Comment