Wednesday, February 21, 2024

Laharon Se Darkar Nauka: लहरों से डरकर नौका (कवि सोहनलाल द्विवेदी): Sanskrit Version Lyrics by Dr.Harekrishna Meher

Laharon Se Darkar Nauka : लहरों से डरकर नौका * 

Original Hindi Song : Poet Sohanlal Dwivedi

Sanskrit Version Lyrics by : Dr. Harekrishna Meher

= = = 

लहरों से डरकर नौका (हिन्दी गीत)

रचयिता * कवि सोहनलाल द्विवेदी 

= = =

लहरों से डरकर नौका  पार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती ॥ (०)

*

नन्हीं चींटी जब दाना  लेकर चलती है,

चढ़ती दीवारों पर, सौ बार फिसलती है ।

मन का विश्वास रगों में साहस भरता है,

चढ़कर  गिरना गिरकर चढ़ना न अखरता है ।

आखिर उसकी मेहनत  बेकार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती ॥ (१)

‍*

डुबकियाँ सिन्धु में गोताखोर लगाता है,

जा जाकर खाली हाथ  लौटकर आता है ।

मिलते नहीं सहज ही मोती  गहरे पानी में,

बढ़ता दुगुना उत्साह  इसी हैरानी में ।

मुट्ठी उसकी खाली हर  बार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती ॥ (२)

*

असफलता एक चुनौती है  स्वीकार करो,

क्या कमीं रह गयी देखो, और सुधार करो ।

जब तक न सफल हो नींद चैन को त्यागो तुम,

संघर्ष का मैदान छोड़ मत भागो तुम ।

कुछ किये बिना ही जय-जयकार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती । 

कोशिश करनेवालों की  हार नहीं होती ॥ (३)

= = = 

* * * 

लहरों से डरकर नौका (हिन्दी गीत)  

मूल-रचयिता * कवि सोहनलाल द्विवेदी

संस्कृत-गीतानुवादक: - डॉ. हरेकृष्ण-मेहेर:

= = =  

लहरी-भीत्या नौका वै  गच्छति नो पारम् । 

नायात्युद्यम-निरतानां  कर्मसु विफलत्वम् ।

उद्यम-निरता न लभन्ते स्वपराजय-भारम् ॥ (०) 

*

कणिकां नीत्वा चलति यदा  लघ्वी पिपीलिका,

रोहति भित्तौ स्खलति परं  शतवारं सैका ।

मनसो विश्वासो धमनौ  पूरयति साहसम्,

रोहे पतनं पतने रोहो  जनयति नो खेदम् ।

अन्ते तस्या: श्रम-सर्वं  याति नहि व्यर्थम् ।

नायात्युद्यम-निरतानां  कर्मसु विफलत्वम् । 

उद्यम-निरता न लभन्ते स्वपराजय-भारम् ॥ (१)

*

अवगाही कुरुते नूनं  निमज्जनं जलधौ,

प्रत्यायाति च रिक्त-करो  मुहुरपि गत्वाऽसौ ।

सरलं न लभ्यते वै मुक्ता  सलिले सुगभीरे,

द्विगुणं वर्धत उत्साहो  ह्यत्रोद्वेगभरे ।    

शून्यागच्छति न तदीया  मुष्टि: प्रतिवारम् ।

नायात्युद्यम-निरतानां  कर्मसु विफलत्वम् ।

उद्यम-निरता न लभन्ते स्वपराजय-भारम् ॥ (२)

*

असफलता त्वेकाह्वानं, तत् स्वीकुरु नूनम्, 

पश्याभाव: को जात:, सम्मार्जयाधिकम् ।  

नाप्तं यावत् सफलत्वं, निद्रां त्यज सौख्यम् ।  

सङ्घर्षाङ्गणमिह हित्वा  न पलायेथास्त्वम् ।

लभ्य: किञ्चित् कृतं विना, जयकारो नैवम् ।

नायात्युद्यम-निरतानां  कर्मसु विफलत्वम् ।

उद्यम-निरता न लभन्ते स्वपराजय-भारम् ॥ (३)

= = = 

अनुवाद काल : February 2023 

* Hearty thanks and gratitude to the owner of the Hindi Song. 

Translated into Sanskrit for service to Sanskrit literature and the nation. 

= = = 

Related Links :  

Biodata : 
http://hkmeher.blogspot.com/2012/06/brief-biodata-english-dr-harekrishna.html 

* Contributions of Harekrishna Meher to Sanskrit Literature: 

Friday, February 16, 2024

'Jahnavi' (जाह्नवी) Sanskrit Poem by Dr.Harekrishna Meher

JAHNAVI' (Sanskrit Poem) 
By Dr. Harekrishna Meher 
= = = = = = = = = = = = 
 
जाह्नवी  (संस्कृत-कविता) 
* डॉ. हरेकृष्ण-मेहेरः 
(‘पुष्पाञ्जलि-विचित्रा’ -काव्यतः) 
= = = = = = = = = = = =   
राग-रङ्गिम-तरङ्ग-मालया 
मञ्जुला सरस-नाद-गुञ्जना । 
शं तनोतु मधुरा सुधा-रया 
ताप-वह्नि-हरणीह जाह्नवी ॥ (१)    
*
या विश्ववारा प्रथमैव संस्कृति-
र्विराजते या पुनती जगज्जनम् । 
सा जाह्नवी-चिह्नित-पुण्यधारा 
तनोतु भद्रं रस-भाव-सारा ॥ (२) 
*
त्रिपथगा हि भगीरथ-गौरवा 
भुवन-पालन-वर्धन-कारिणी । 
विजयते जगतां जननीव सा 
चिर-नवा विमला भुवि जाह्नवी ॥ (३) 
*
या स्वर्गात् समुपागता क्षितितले 
शम्भोर्जटा-संश्रिता 
पुत्राणां सगरस्य मुक्ति-सरणी 
भागीरथी स्वर्णदी । 
रम्या पुण्यजला महाकलुषहा 
मन्दाकिनी वन्दिता 
माङ्गल्यं जगतां कृते वितनुते 
गङ्गा शुभाङ्गी सदा।। (४) 
= = = = = = = = = = = 
(Extracted from 'Pushpanjali-Vichitra' Giti-kavya 
of Harekrishna Meher) 
* * * * 

Sunday, February 11, 2024

शिवपञ्चाक्षर-वन्दना : 'ShivaPanchakshara-Vandana': Sanskrit Poem by Dr. Harekrishna Meher

* ShivaPanchakshara-Vandana * 
Sanskrit Poem by : Dr. Harekrishna Meher 
===== 

* शिवपञ्चाक्षर-वन्दना * 
रचयिता  : डा. हरेकृष्ण-मेहेर: 
===== 
(ॐ नमः शिवाय) 
*
नमोऽस्तु ते त्र्यम्बक ! विश्वमूर्त्ते ! 
नगेन्द्रजा-कान्तमजं भजेऽहम् । 
नटेश्वरं त्वां  वर-शूलहस्तं  
नतोऽस्मि देवासुर-वृन्द-वन्द्यम् ।। (१) 
*
मस्ते मृगाङ्को वितनोति कान्तिं 
मन्दाकिनी नन्दति पुण्यतोया । 
महेश्वरं  राम-नुतं  नतोऽहं 
मनोज-नाशिन् ! सुदया विधेया ।। (२) 
*
शिवा-समेतं शितिकण्ठ-देवं 
शिवं हि मृत्युञ्जयमाश्रितोऽहम् । 
शिवेतरं नाशय शङ्कर ! त्वं 
शिरेण शम्भो ! प्रणमामि शर्वम् ।। (३) 
*
वामाङ्ग-शोभां तनुते भवानी
वाद्यं मनोज्ञं  डमरु: प्रियं ते । 
वाञ्छाफलं भक्तजनाय दत्से 
वाराणसीधाम-पते ! नमस्ते ।। (४) 
*
यमस्य भीतिं  हरसे हरस्त्वं 
यं नौति लोकश्चरणारविन्दे । 
यस्य प्रसादात् समवाप्यते शं 
यज्ञस्वरूपं शिवमीश ! वन्दे ।।‌ (५) 
*
पञ्चाक्षर-वन्दनेयं महादेव-मुदावहा । 
पापहा सौख्यदा नित्यं पठतो लभ्यते शुभम् ।। (६) 
इति श्रीहरेकृष्ण-मेहेर-विरचिता शिवपञ्चाक्षर-वन्दना सम्पूर्णा । 
=====
(इयं वन्दना "स्तवार्चन-स्तवकम्" इति स्तोत्रकाव्यस्य अन्तर्गता । 
==== 
Link : ShivaPanchakshara-Vandana : 

====

Related Link : 

* Stavarchana-Stavakam * : 
https://hkmeher.blogspot.com/2017/02/stavarchana-stavakam-drharekrishna-meher.html?m=1 


Devotional Songs and Poems of Dr. Harekrishna Meher :
Link : 
  https://hkmeher.blogspot.com/2023/01/devotional-sanskrit-songs-drharekrishna.html
=== 

Biodata: English: 
http://hkmeher.blogspot.in/2012/06/brief-biodata-english-dr-harekrishna.html
-----
Biodata: Web Version: 
https://hkmeher.blogspot.com/2012/06/brief-biodata-english-dr-harekrishna.html?m=0
===
Contributions of Dr. Harekrishna Meher to Sanskrit Literature: 
Link :

http://tapasvini-kavya.blogspot.in/2013/04/contributions-of-drharekrishna-meher-to.html
*
http://hkmeher.blogspot.in/2013/04/drharekrishna-mehers-contributions-to.html
* * *
Translated Kavyas by : Dr.Harekrishna Meher :
Link :

http://hkmeher.blogspot.in/2016/08/translated-works-of-dr-harekrishna-meher.html
==== 



Thursday, January 25, 2024

"KALAHANDI BARAPUTRA SAMMAN-2024": Awarded to Dr.Harekrishna Meher in Kalahandi Utsav.

"କଳାହାଣ୍ଡି ବରପୁତ୍ର ସମ୍ମାନ-୨୦୨୪" 

"KALAHANDI BARAPUTRA SAMMAN-2024 

Awarded to Dr. Harekrishna Meher
=======

Honoured with "Kalahandi BaraPutra Samman-2024"
during Kalahandi Utsav, Ghumura -2024 held in Bhawanipatna, 14-17 January 2024.
Hearty thanks and gratitude to District Council of Culture,  Kalahandi, Bhawanipatna, Odisha for conferring this prestigious Award.

=======

Link : https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid021BfkEuG4dqhomthhBFjTt8d5C96QKKyfMBUbPNCSJHAcxTsBUb98wCCG2vcg8yKXl&id=100000486559190&mibextid=Nif5oz

* * 

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0QXsxqZGcFCX8JUvcHfhfyZZa1nnaLcDMLCsudmb2hVRXwe6tExxtJBKQCEW6Ce9vl&id=100064013503780&mibextid=Nif5oz
===




Tuesday, January 23, 2024

SriRama-Smaranam (श्रीराम-स्मरणम्): Sanskrit Poem by Dr. Harekrishna Meher


'SRIRAMA-SMARANAM' (Sanskrit Poem) 
By Dr. Harekrishna Meher 
========
* श्रीराम-स्मरणम् * 
रचयिता : डा. हरेकृष्ण-मेहेर: 
======== 
मध्ये शुभं भारत-पुण्यभूम्या 
लसत्ययोध्या नगरी सुरम्या । 
सार्धं पवित्रा सरयू-तटिन्या 
देदीप्यते राम-रसै: सुधन्या ।। (१) 
*
अभूतपूर्वं भुवि राम-मन्दिरं 
सुनिर्मितं भावुक-नेत्र-सुन्दरम् । 
देशे समोदे प्रतिभाति भव्यता 
सर्वं च दिव्यं प्रतिभाति नव्यता ।। (२) 
*
विराजते यत्र मनोsभिरामः 
सौम्यः प्रभु-र्बालतनुः स रामः । 
लोके प्रसन्ने सति भाव-मग्ने 
प्राणप्रतिष्ठा विहिता सुलग्ने ।। (३) 
*
निर्माणे तु वैषयिकी सुविद्या 
यत्र प्रयुक्ताधुनिकाभिनन्द्या । 
विश्वे समग्रेsद्भुतमस्त्यनल्पं 
सगौरवं भारत-वास्तुशिल्पम् ।। (४) 
*
वन्दे जगत्-पूजित-जानकीशं 
यद्-राम-नाम्ना त्वघमेति नाशम् । 
अस्मिन् युगे वै कलिताप-दग्धे 
भूयात् सुभद्रं  हृदये प्रबोधे ।। (५) 
*
अधर्म-विध्वंसन-चापधारी 
धर्मस्य पाता दनुजान्तकारी । 
राजा स रामः कुविदां विदारी 
त्यागस्य मूर्त्तिः कलुषापहारी ।। (६) 
*
सीतापतिं दाशरथिं सलक्ष्मणं 
रामं नतोsहं हृदये प्रतिक्षणम् । 
भजामि भक्त्या भरताग्रजं प्रभुं 
भक्तप्रियं मारुति-सेवितं विभुम् ।। (७) 
===== 

Contributions of Harekrishna Meher to Sanskrit Literature :  

 = = = = 


Tuesday, December 5, 2023

Jay Bharati, Sar Pe Himalaya Ka Chhatra Hai (सर पे हिमालय का छत्र‌‌‌ है) : Sanskrit Version Lyrics by: Dr. Harekrishna Meher

Sanskrit Version of Original Hindi Film Song 

"Jay Bharati, Sar Pe Himalaya Ka Chhatra Hai" 

(सर पे हिमालय का छत्र है) * 

Sanskrit Version Lyrics by : Dr. Harekrishna Meher *  

मस्तं तुषारगिरि-च्छत्रितम् * 

==== 

Song Credits and Acknowledgements :
*
Original Song : Jay Bharati, Sar Pe Himalaya Ka Chhatra Hai :  
Film : Jagatguru Shankaracharya (1955) * 
Lyrics : Bharat Vyas *
Music : Avinash Vyas * 
Singer : Lata Mangeshkar / Manna Dey *
====
मूल हिन्दी गीत : 
====
जय भारती, वन्दे भारती ।। (०) 
*
सर पे हिमालय का छत्र है,
चरणों में नदियां एकत्र हैं ।
हाथों में वेदों के पत्र हैं,
देश नहीं ऐसा अन्यत्र है ।
जय भारती, वन्दे भारती।
जय भारती, वन्दे भारती ।। (१)
*
धूएं से पावन ये व्योम है,
घर-घर में होता जहां होम है ।
पुलकित हमारे रोम-रोम है,
आदि अनादि शब्द ओम् है ।
वन्दे मातरम्, वन्दे मातरम्  ।। (२)
*
जिस भूमि पे जन्म लिया राम ने,
गीता सुनाई जहां श्याम ने ।
पावन बनाया चारों धाम ने,
स्वर्ग भी लजाए जिसके सामने ।
जय भारती, वन्दे भारती ।
वन्दे मातरम्, वन्दे मातरम् ।। (३) 
===

Sanskrit Version of Original Hindi Song: 
जय भारती, वन्दे भारती । 
सर पे हिमालय का छत्र है ..

--

Sanskrit Translation (As per Original Hindi Tune)   
मूलस्वरानुकूल-संस्कृतानुवादक: -
डा. हरेकृष्ण-मेहेर: 
====
जय भारती, वन्दे भारतीम् । (०)
*

मस्तं तुषारगिरि-च्छत्रितम्,

चरणे वै सरितां सम्मेलनम् । 

वेदानां पत्रं  हस्ते धृतम्, 

नापरत्र राष्ट्रं ह्येतादृशम् । 

जय भारती, वन्दे भारतीम् ।। (१) 

आकाशं पूतं धूमैरिदम्, 

प्रतिवासं यत्र होम-पूजनम् । 

पुलकैर्न: सर्वरोम पूरितम्,   

आदिरनादिश्शब्द: ओम् पदम् । 

जय भारती, वन्दे भारतीम् । 

वन्दे मातरम्, वन्दे मातरम् ।। (२) 

भुवने रामो यत्र जनिं नीतवान् ,

श्यामो हि गीतां श्रावितवान् । 

धाम-चतुष्टयेनेदं पावनम्, 

लज्जते हि स्वर्गोऽपि यत्सम्मुखम् ।  

वन्दे मातरम्, वन्दे मातरम् ।। (३) 

= = = = = = = = = 

Translated into Sanskrit for promoting Sanskrit Language and service to the nation. 
= = = = = = = = = 

BlogLink:
http://hkmeher.blogspot.com/2023/12/jay-bharati-sar-pe-himalaya-ka-sanskrit.html?m=1
===

Facebook Post:
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0cKWAS6DRYzrKr9jJr8X6r61EAMwLYs5SBgdzmbScD1agSTMGVywA4bv2sgEcQPVxl&id=100000486559190&mibextid=Nif5oz
===

Related Links : 

चलचित्रगीत-संस्कृतायनम् :
Link : http://hkmeher.blogspot.com/2017/05/chalachitra-gita-sanskritayanam.html
====

Biodata (English): Web Version:
http://hkmeher.blogspot.com/2012/06/brief-biodata-english-dr-harekrishna.html?m=0
==== 

Original Hindi Song:
* सर पे हिमालय का छत्र‌‌‌ है * 
Lata Mangeshkar Song : 

https://youtu.be/3ZOwwTT6DRw?si=WIXkMJPb3j6dB8vP
*
Manna Dey Song : 
https://youtu.be/nWlSIMTybGw?si=vHwkvt_JcGVGHdiy
=== 


Saturday, November 4, 2023

रघुवंश काव्य (सर्ग ४-५): RAGHUVAMSHA (Cantos 4-5): Odia Version: Dr. Harekrishna Meher

RAGHUVAMSHA MAHAKAVYA
(Cantos 4 and 5) *
Original Sanskrit Epic Poem by: Mahakavi Kalidasa
---
ODIA Metrical Translation by:
Dr. Harekrishna Meher
(Taken from Complete Odia Version)
*
रघुवंश महाकाव्य :
चतुर्थ सर्ग : रघुङ्क दिग्विजय *
पञ्चम सर्ग : इन्दुमती-स्वयंवररे अजङ्क प्रस्थान *
(ओड़िआ बङ्गळाश्री रागरे पद्यानुवाद)  
= = = = =
Canto-4 : Digvijaya of King Raghu.
Canto-5 :
Journey of Aja towards Indumati's Swayamvara.
(Translations done during 1975-1976)  
* * * *
Published in BARTIKA, Famous Literary Quarterly, Dashahara Mega Special Issue, October-December 2023, pages 1534-1562. Saraswata Sahitya Sanskrutika Parishad, Dasharathapur, Jajpur, Odisha.
====

Facebook Post:
====
रघुवंश काव्य: RAGHUVAMSHA: Cantos 4-5) : Odia Version : 
Published in the same 'Bartika' magazine 2023 :
*
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02nYiHnBFWEzWyTS8o6m4u98EnBE6kE1mK34FeSbHKQEZcoDViCsRjMMXeVsKZtBJzl&id=100000486559190&mibextid=Nif5oz
===
Total pages scanned are posted here.
Hearty thanks and gratitude to the Chief Editor Dr. Nabakishore Mishra and the Editorial Board of the magazine.
* * * *
For examples, Three  Translated Verses with Original Sanskrit, shown in Devanagari and Odia Scripts.
= = = = = = =
मनु-प्रभृतिभि-र्मान्यै-र्भुक्ता यद्यपि राजभि: ।
तथाप्यनन्यपूर्वेव तस्मिन्नासीद् वसुन्धरा ।।
स हि सर्वस्य लोकस्य युक्तदण्डतया मन: ।
आददे नातिशीतोष्णो नभस्वानिव दक्षिण: ।।
(रघु. ४/७-८)
* *
मनु आदि पूज्य     नृपगण भोगि
       थिलेहें महीकि पूर्बे,
रघु-हस्ते से त       अपूर्बा अभुक्ता 
       प्राये बिराजिला एबे ।
जन-मन रञ्जि     शास्ति देउथिले
       दोष बिचारि दोषीर,
नातिशीत नाति-      उष्ण येउंपरि
       लागे दक्षिण समीर ।।
*
(In Odia Script)
ମନୁ ଆଦି ପୂଜ୍ୟ     ନୃପଗଣ ଭୋଗି
       ଥିଲେହେଁ ମହୀକି ପୂର୍ବେ,
ରଘୁ-ହସ୍ତେ ସେ ତ   ଅପୂର୍ବା ଅଭୁକ୍ତା
     ପ୍ରାୟେ ବିରାଜିଲା ଏବେ ।
ଜନ-ମନ ରଞ୍ଜି    ଶାସ୍ତି ଦେଉଥିଲେ 
      ଦୋଷ ବିଚାରି ଦୋଷୀର,
ନାତିଶୀତ ନାତି-    ଉଷ୍ଣ ଯେଉଁପରି
      ଲାଗେ ଦକ୍ଷିଣ ସମୀର ।। (ରଘୁ. ୪/୭-୮)
= = = = = =
तमध्वरे विश्वजिति क्षितीशं
नि:शेष-विश्राणित-कोषजातम् ।
उपात्त-विद्यो  गुरुदक्षिणार्थी 
कौत्स: प्रपेदे वरतन्तु-शिष्य: ।। (रघु. ५/१)
* *
बिश्वजित य़ज्ञे      महाराज रघु
      सर्बस्व करिले दान,
राजकोष सर्ब    शून्य होइगला
      न रहिला किछि धन । 
एहिकाळे बर-  तन्तु मुनिङ्कर
     शिष्य कौत्स बिद्याशेषे,
गुरुदक्षिणार्थे    अर्थ मागिबाकु
     मिळिले रघुङ्क पाशे ।। 
*
(In Odia Script)
ବିଶ୍ଵଜିତ ଯଜ୍ଞେ       ମହାରାଜ ରଘୁ
        ସର୍ବସ୍ୱ କରିଲେ ଦାନ,
ରାଜକୋଷ ସର୍ବ   ଶୂନ୍ୟ ହୋଇଗଲା
        ନ ରହିଲା କିଛି ଧନ ।
ଏହିକାଳେ ବର-      ତନ୍ତୁ ମୁନିଙ୍କର
      ଶିଷ୍ୟ କୌତ୍ସ ବିଦ୍ୟାଶେଷେ,
ଗୁରୁଦକ୍ଷିଣାର୍ଥେ      ଅର୍ଥ ମାଗିବାକୁ
      ମିଳିଲେ ରଘୁଙ୍କ ପାଶେ ।। (ରଘୁ.୫/୧) 
= = = = = 
Related Link:
'Raghuvamsha Kavya' : ODIA Version: Link :
https://hkmeher.blogspot.com/2018/10/raghuvamsha-mahakavya-odia-version-dr.html  
*
Translated Kavyas of Harekrishna Meher :
http://hkmeher.blogspot.com/2016/08/translated-works-of-dr-harekrishna-meher.html
=== 
DURGA-GITIKA : दुर्गा-गीतिका :
Published in the same 'BARTIKA' magazine, October -December 2023 : Link : 
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=25108905002042372&id=100000486559190&mibextid=Nif5oz
===